Aral teńizi – búgingi kúnniń eń áhmiyetli máseleleri jámlengen aymaq. Topıraq, suw, energiya, azıq-awqat, toqımashılıq hám hawa sapası - bul aymaqtı keleshektiń tiri laboratoriyası sıpatında qarawǵa boladı. Ol bizge keleshek áwladlar ushın qanday imkaniyatlar bar ekenligi tuwralı qayta oylap kóriwge járdem beredi.
Aral mektebi
Biz sizlerge KMRF tapsırması boyınsha Yan Boelen basshılıǵındaǵı 2026-jıldan baslanatuǵın Aral mektebi baǵdarlamasın járiyalap atırǵanımızdan quwanıshlımız.
Íqlım ózgerisi ekosistemalarımız hám bioaymaqlarımızǵa óshpes iz qaldırıp, bizlerdiń óz-ara baylanıslı ekenligimizdi hám bul máseleler ústinde birge islesiwdi qayta kórip shıǵıwımız tiyisligin uyǵarmaqta. Arqa Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan aymaǵı bir waqıtları ullı Aral teńiziniń mákanı bolǵan. Ol Oraylıq Aziyada jaylasqan, derlik XX-ásir dawamında dúnya júzi boyınsha tórtinshi orında turǵan, iri duzlı kól bolǵan. Sońǵı eliw jıl ishinde, kóldiń suwı jedel pát penen qurıp, duzlılıq dárejesi keskin arttı hám qáwipli dárejede sayızlanıp ketti. Bul tiykarınan paxtanı keń kólemde jetistiriw ushın qollanılǵan nadurıs suwǵarıw usıllarınıń nátiyjesinde júz berdi. Bunıń aqıbetinde bioaymaq qaytarıp bolmaytuǵınday ózgeriske ushırap, ekosistema buzıldı, jergilikli xalıqtıń turmısına, aymaqtıń ekologiyası, ekonomikası, mádeniyatı hám xalıqtıń densawlıǵına úlken zıyan keltirdi.
Aral mektebi – bul aymaqqa tán ózgesheliklerdi hám usı ekosistemanıń buzılıwınıń awır aqıbetlerin tolıq túsiniwge tiykarlanǵan pánler aralıq joqarı oqıw baǵdarlaması. Anıq kóz-qarastan kelip shıǵıp, mektep usı jaǵdaylardı ortaq keleshegimiz ushın jańa hám turaqlı nátiyje beriwshi oy-pikirler menen úlgiler jaratıwdıń tiykarı etip belgileydi. Baǵdarlama Qaraqalpaqstannıń hám Ózbekstannıń jergilikli, sonday-aq, xalıqaralıq qatnasıwshılardı bir jerge jıynap, mádeniy hám ekologiyalıq qayta tikleniwge baǵdarlanǵan innovaciyalıq sheshimlerdi izlep tabıwǵa umtıladı. Qaraqalpaqstan aymaǵınıń dástúrlerin, biomádeniy ózgesheliklerin hám ekologiyalıq qıyınshılıqların úyrengen halda, baǵdarlama hár túrli tarawlar arasında úyreniw hám birge islesiw usılların rawajlandırıwǵa xızmet etedi.
Baǵdarlamanıń
Kóz-qarası
Aral mektebi haqqında
Aral mektebi studentlerdi, jergilikli jámáátshiliklerdi hám mápdar táreplerdi birlestirip, úyreniw hám birge islesiwdiń jańa usılların jańasha tárizde qáliplestiredi. Mektep hár jılı belgilengen temalar tiykarında hár bir topardıń jumısın baǵdarlaydı. Metodologiyanıń eń áhmiyetli bólegi – birge islesiw hám aymaqqa tán ózgesheliklerdi úyreniwge tiykarlanǵan. Aral mektebi universitetler hám ilimiy shólkemler menen tıǵız baylanıs ornatıp, hár qıylı jergilikli dóretiwshi shaxslar menen birge islesedi hám jergilikli ekologiyalıq qayta tiklew joybarları menen birgelikte jumıs alıp baradı. Baǵdarlamanıń nátiyjeleri tiykarlı hám anıq bolıp, bul aymaq hám pútkil dúnyanıń keleshegi ushın jańa qatnas jolların usınıs etedi.
Ózbekstanda hár jılı yanvardan iyulge shekem studentlerdiń bir toparı kóp baǵdarlı oqıtıwshılar tarmaǵı menen birgelikte jumıs alıp baradı. Olar tıńlaw, izertlew, baylanıs ornatıw hám tájiriybe jasawǵa tiykarlanǵan pedagogikalıq jantasıwlardan paydalanadı. Hár bir jıllıq baǵdarlama juwmaǵınıń nátiyjeleri Ózbekstanda hám shet ellerde tanıstırıladı, sonday-aq hár jılı hár qıylı xalıqaralıq forumlarda prezentaciya retinde usınıladı.
Maqsetleri
Aral Mektebi jaña avlod dizayn jäne islep şığarwşıların biriktirip, Özbekstannı keleshaktiñ global laboratoriyası retinde ornattıruwğa maqsat qoyadı. Aral teñizi audanınıñ kontekstinen şığıp, bul təşebbüs regenerativ praksislerdi alğa süredi, jaña üyrenw jäne hamkorlıq yolların stimullaştıradı jäne jerlik bilim, jemiyetler jäne qızıqtırılğan taraptardan üyrenedi.
Aspirantura bağdarlaması jıl sayın 20 qatnaşwşını biriktiredi, är bir qoğamdı barqarorlıq jäne regeneratsiya temaları atrofında ösip baratın global jemiyet jasawğa qosımşa qosa. Dúnıa boyınşa jıl sayın ötkiziletin bağdarlama, jumisqa Milan Design Week 2026 taqdimatı jäne soñınan 2026 jıl oktabırda Aral Mädeniyet Sammitin qosa, Aral Mektebini ekologiyalıq jañılaw jäne barqarorlıq boyınşa bilim alısw üşin global platformağa aylantıradı.
Wazıypası
Aral mektebi óziniń toplaǵan bilimleriniń ashıq-aydın bolıwın qáleydi hám olardı tiyisli forumlarda, jeke qatnasıw arqalı hám onlayn túrde, sáwbetlesiw hám ushırasıwlardı xoshametlewshi túrli formatlarda bólisiwdi maqset etedi. Bul úzliksiz bilim almasıw islerinde Mektep ózi jaylasqan aymaqqa sadıqlıǵın bildire otırıp, belsene tárizde xalıqaralıq tarmaqtı jaratadı hám rawajlandıradı. Óziniń dáslepki jıllıq iskerliginen soń (2025-2026-jıllar), Mektep bilim hám maǵlıwmatlar orayı retinde xızmet ete baslaydı.
Tiykarǵı izertlew
temaları
Aral Mektebi Pilot bağdarlamasınıñ birinşi eki teması azıq-tülik jäne suwge bağıttalğan. Bul eki özara bağıttalğan zerttew temaları bizdiñ azıq-tülikti jasaw jäne iste’mal etw tärizimizge, turmısqa jäne dúnya boyınşa biologiyalıq köptegenlikke äser etedi. Biz jaña strategiyalar jasawımız jäne mümkin keleshaklar üşin jaña sistemler dizayn etip prototip jasawımız kerek, ümitti qalıptastırw jäne ilham berw üşin. Bul temalar bir uaqıtta bizdiñ “alibimiz” jäne bastaw nuqtamız bolup, molekulyar därejedin bio-rayon därejesine deyin jaña bioregion jasaytın tolqın ekotizim proyektlerin kiritwge qızmet etedi.
1
Aral aymaǵınıń azıq-awqat sisteması.
Ekologiyalıq sistemalar ózgergende yamasa buzılǵanda, awıl xojalıǵı oǵan beiymlesiwi tiyis. Qaraqalpaqstan aymaǵında qanday turaqlı azıq-awqat sistemaların rawajlandıra alamız?
Nókis qalası hám onıń átirapında jańa agroekologiyalıq usıllar izertlenip, rawajlandırıladı. Bul turaqlı rawajlanıwǵa tiykar bolıp, keleshekte ekologiyalıq qıyınshılıqlarǵa shıdamlı hám ádil jámiyet qáliplesiwine alıp keledi.
2
Aral aymaǵınıń suwları
Insan iskerlikleri sebepli suw puwlanıp ketken aymaqta, bizler turmıs sapasın joqarılatıw ushın, suwdı kúndelikli turmısqa qaytarıwdı qáleymiz. Suw ekosistemasınıń jańa úlgisi retinde, bul baǵdar tábiyattıń eń bahalı baylıǵı bolǵan suwdı saqlap qalıw ushın jańa múmkinshiliklerdi ashadı, sheriklik qatnasıqlardı bekkemleydi hám birge islesiwdiń jańa jolların rawajlandıradı. Suwdı paydalanıwdıń zamanagóy etikalıq qaǵıydaları hám tábiyiy ortalıqqa tiykarlanǵan dizayn principleri arqalı aymaǵımızdıń keleshegi qayta dúziledi.
Baǵdarlamanıń gózlegen
nátiyjeleri
Dizayn prototipleri zerttew jemiyetlerinde jasalğan negizgi temalar men biriktirilgen.
Jarayandı, negizgi zerttew sorawları jäne prototip şeşimlerdi qamtip atqan media-nəşr 2026 jıl içide jariyalanadı.
Birinşi ideyalar 2026 jıl Milan Design Week jäne 2026 jıl Orol Mädeniyet Sammiti kezinde dúnya boyınşa kreatiw jemiyetpen bölisip, prototipler körmesin ötkizw üşin qosımşa madaniy punktler de bolwı mümkin.
Negizgi zerttew näticeleri jäne ideyalar bağdarlama esasında 2026 jıl oktabırda ötkiziletin ekiñşi Orol Mädeniyet Sammiti kezinde körmesin jäne nəşr arqılı bölisip beriledi.
Kim ariza tapsırıwı múmkin
Kóp tártiptirlik bag’darlama Ózbekstan hám shettelden bolǵan jas mamandler ushın arnalg’an. Bul mamandler arxitektura, qalalıq jospárlaw, ortalıq muhit ilimleri, biotexnologiya, klimat boyınsha izertlew, kino, media, shéberlik, dizayn, kompyuter texnologiyaları, áleumettik hám tabiǵiy ilimler hám basqa sóhalarda turli tajribaga iye bolıwı múmkin.
Bag’darlamaga tapsırıwshılardıń joqarǵı bilim diplomı (qaysı da bolsa másele boyınsha) hám keminde 2–3 jıllıq jumıs tájiribesi bolıwı usınıslı.
Tapsırılǵan arızalardı qarap shıǵanda, biz áweldi qásipkerlerdiń óz tajribesin bag’darlamanıń izertlew tárepine hám ágimdaǵı tárepine qalay qollay alıwına nazar awdarımız.
Dasturǵa qatnasıwshılar ushın bundan ne payda?
- Oqıw ushın tolew joq
- Prototiplaw, material shıǵınları, izertlew saparlari hám jaylastırıw kirgizilgen
- Qatnasıwshılar ushın ay sayın stipendiya
- Álemdik hám jayǵı shıǵarmashılıq tarmag‘ında tanılıw hám kórinisiw múmkinshiligi
- Halqaralıq ekspertler menen bire-bir baylanıs
- Topardıń islewi hám natijeleri baspa nashrda jariyalanadı
- Keleshekte de baylanısta bolatuǵın Aral School bitirýshilerinen keńeyip baratuǵın jumalıq
Ariza tapsırıw talapları
- Joqarı bilim diplomı
- 2–3 jıllıq jumıs tájiribesi
- Ingliz tilin erkin bilisiw
- Joqarı dárejedegi motivatsiya hám ózin-ózi uyıstırıw qabiletі
Saylaw járayoni
Arızalar hám portfollar qarap shıǵılǵannan keyin, saylanǵan namzattar óz qızıǵıslari hám motivatsiyaların bólishiw ushın shıǵarmashılıq súhbetine shaqlıw etiledi.
Qajet hujjatlar
Arızańızǵa quyidagi hujjatlardı qosıń:
- CV + Shıǵarmashılıq portfeli (PDF, 10 bet hám 5 loyihadan aspa bolmawı kerek) – portfelde soñǵı jıllarda orınlanǵan loyihalar nemese izertlew isler bolıwı, sizdiń sheberligińiz hám tajribenińizdi, sonday-aq Aral School tárepterine qızıǵıslıǵıńızdı kórsetiwi kerek. Video materiallardı PDF portfel ishinde ornalastırıń.
- Universitet diplomınan nusqa
- Motivatsiyalıq xat – (600 sózden aspaǵan) bul bag’darlamaga ne úshin qızıǵıwıńızdı hám ol sizdiń izertlew yamasa ámeliy jumısıńızben qalay baylanıslı ekenin túsindiriń
- Pasporttıń fotosurat betiniń skani
Eskerip ótiń: faqat usı ro‘yxat boyınsha toldırılǵan arızalar ǵana qarap shıǵıladı.
Topar
Ğayane Umerova
Joba basşı
Gayane Umerova Ózbekstanda mádeniyat sahasın rawajlandırıwǵa ózine arnaǵan.
Ózbekiston Respublikasınıń Prezident Ádimshiliginiń Ijodiy ekonomika hám turizm bóliminiń basşısı hám Ózbekiston Óner hám Mádeniyat Fondınıń (ACDF) tóraıyımı esabında Gayane Umerova eldiń mádeniyat infráqurılımın qurıwdıń aldıńǵı qatarında tur. Onıń enbekleri Ózbekistonniń ónerin, shókerlerin hám mádeniyat mirasını jahanlıq sahnaǵa alıp shıǵıwda. Ázirgi waqıtta ol Toshkenttegi Zamanawiy Óner Ortalıǵın qayta jańǵırtıw hám rawajlandırıw jumısların qadaǵalap atır, bul aymaqtıń jańı mádeniyat ortalıǵına aylanıwı kútilmekte, hám ol Buxara Biennalesiniń (2025 j. 5-sentjabr – 20-nóyabr) komissarı esablanadı.
Ol Birinshi Aral Mádeniyat Sammitin (2025 j. 4–6-aprel) baslap berdi; ataqtı arhitektor Tadao Ando joba etken jańı Ózbekiston Milliy Muzeyiniń qurılısına basshılıq jasap atır hám 2025 j. 30-oktjabrdan – 13-nóyabrǵa shekem Samarqandta ótetuǵın UNESCO Bas konferenciyasıniń 43-sessiyasına basshılıq qılmaqta. 2021 jıldan beri ol Venetsiya Óner hám Arxitektura Biennalesinde Ózbekiston paviloniniń komissarı, hám Ózbekistanniń Osaka 2025 Expoǵa qatnasıwın qadaǵalap kelejatır, bulardan tısqa basqa da mańızlı loyihalardı iske asırıwda.
Ózbekistonniń halqara mádeniyat sahnasında nufuzın kóteriwge sodiq bolǵan Umerova, Ministrler Kabineti qarámaǵındaǵı Ózbekistonniń UNESCO isleri boyınsha Milliy komissiyasınıń tóraıyımı esabında xızmet etedi hám 2025 jıl aprel ayında Fransiyanıń «Óner hám Ádebiyat Ordeni» menen taqdirlangan. Onıń halıqlı xızmetke sodiqlığı, Ózbekstandaǵı mádeniyat sahasında jaslar ushın múmkinshilikler jaratıw hám qoǵamlar hám áwlatlardı birlestiriwshi mádeniy iqtisadiyattı rawajlandırıwǵa baǵıtlǵan.
Jan Boelen
Dastur direktorı
Jan Boelen – dizayn, arxitektura hám zamanaǵı óner kuratorı. Ol Fransiyanıń Arles qalasındaǵı eksperimental dizayn laboratoriyası – Atelier LUMA’níń badiiy direktorı. Boelen Genk qalasında Ónim dizaynın oqıǵan hám Belgiya, Hasselttaǵı zamanaǵı óner úyi – Z33’niń qurıwshısı hám búrınǵı badiiy direktorı bolǵan. Ol 2020-jılǵa shekem Eyndhovendegi Dizayn Akademiyasinda «Áleumettik dizayn» magistrlik dasturın qurıwshısı bolǵan, 2019–2023-jıllarda bolsa Karlsrue Óner hám Dizayn Universitetiniń rektoru bolǵan. 2014-jılı Sloveniyada, Lublanada ótkizilgen BIO50 dizayn biennaliniń kuratorı bolǵan. 2018-jılı Istanbulda ótkizilgen 4-Dizayn biennaliniń kuratorı hám 2012-jılı Belgiyada Manifesta 9’ní bastap beriwshi bolǵan. Sońǵı ret 2021-jılı Venetsiya Arxitektura Biennalinda Litva pavilonı “Planet of People”’ge kuratorlıq qılǵan.
Jıldar ótip, ol loyihalar hám kórmelewler arqalı tamaşabinderdi kúnlik predmetlerge jańa kózqaras penen qarawǵa shabıt berip kele jatır.
Boelen jaqında Social Matter, Social Design: For Good or Bad, all Design is Social (Valiz, 2020), Muller Van Severen: Dialogue (Walther Koenig, 2021) hám Atelier Luma, Bioregional design practices (Luma, 2023) kitapların redaktorlıq qıldı. Onıń jazıwları dizaynniń kúnlik turmıstagi máni hám ónerlik ámeliyatlar álemdi qandayshılıqta shékildey alatını turalı.
Kseniya Starikova-Pozzoli
Dastur basşısı
Kseniya – dizayn kuratori hám shıǵarmashılıq strateg bolıp, aylanbalıq innovaciyalar hám regenerativ orın jaratıwǵa nazar audaradı. London Ekonomika mektebi hám Stenford universitetini bitirgen, ol 15 jıldan artıq shıǵarmashılıq basşılıq hám dastur basqarıw tajribasınǵa iye. Basında jurnalist bolǵan Kseniya, birte-bir ózin bilim, dizayn hám jańa texnologiyalar qiyalındaǵı pikirlerge bağıttadı hám London hám NÝÚ-dagı WPP dizayn hám innovaciya praktikalardan birin basqarǵan. Keyinshilik, Design Hotels platformasındaǵı brend basşılığı ona Qoǵam, Áser hám Turaqlılıq máselelerine kóbirek nazar salıwǵa múmkinshilik berdi hám sayaxatta birinshi bolıp Regenerativ orın jaratıw konsepsiyasın islep shıǵıwǵa alıp keldi. Bul konsepsiya álem boyınsha keń tarqalǵan. Turaqlı dizayn praktikalardıń qızıǵıslıǵı onı ózin dizayn studiyasın ashıwǵa jetkerdi, ol áserli hám iqlimge bağıtlangan jobalar hám uyımlar menen kontent, dasturlaw hám qoǵamshılıq sheberlikler boyınsha isleydi. Shuningdek, Kseniya Britaniyadaǵı eng iri iqlim texnologiyaları festivali The Heat kuratori esaplanadı hám Moda, Dizayn hám Arxitektura sákenlerinde aldınǵı bio-dizayn innovaciyaların qollap-quwatlawǵa baǵıttalǵan.
Hudoyorxon Abdujabborov
Joybar baslıǵı
Xudoyorkhon Abdujabborov – Aral Mektebinde joba basqarwshısı, Qaraqalpaqstan boylap ámeliy iske asırılǵan hamkorlıqlar, kórme-kozbalıqlar hám jergilikli sharaýalardı uyıstırıw ushın jawabker. Ol háliqaralıq mádeniy hamkorlıq boyınsha kúpli tásiriy tajrıýbaga iye, hám Qaraqalpaqstan San’at hám Mádeniyetin Dáwilet Dámew Fondu úshin bir neshe mániylik inshaalardı basqarǵan. Olarǵa Parijdagi YuNESKO-da bolǵan “Waqıt arqalı qáraý: Xudaybergen Devonov mrási” kórmesi hám No‘kustagi I.V. Savitskiy atındaǵı Mádeniyet muzeyiniń túrdi kollekciyasın qayta jańartıw kiredi. Bul’dan búrın, ol O‘zbekiston Polsha Elshixanasında hám “El-Yurt Umidi” fondunda diplomatiyalıq hám mádeniy qızmetlerde islewi bolǵan. Ol Qazan Federal Universitetinde Háliqaralıq qatınaslar boyınsha diplom alǵan hám háliqaralıq sirk óneri festiwalınıń lawreatı, O‘zbekiston, Meksika hám AQShda sahnaw tajrıýbasına iye.
Gulnara Joldasbaeva
Jergilikli Koordinator
Gulnara Joldasbaeva – Qaraqalpaqstanda bolıp ótetugin Aral Mádeniyat Sammitiniń mádeniyat óndiriwshi, pedagog hám jergilikli koordinatorı. Ol ekologiya, múnas, hám zamanaýı ónerdi baylanıstıratuǵın túrli tarawlı is-sharalarni kuraciya etedi. Mektep qúramında ol ónerpazlar, ǵalımlar hám jámiyet agzaların birlestirip, Aral ten’izi krizisin shıǵarmashılıq formatlarda kórsetiwge joldaýshı boladı. BMT-nıń Damu Dásturi (UNDP) menen hamkorlıqta ol Bilim platformasın iske túsirdi, bul platforma az kóriwli jámiyetlerdegi jas qızlar ushın programmalastırıw hám til oqıwın usınıp keledi. Onıń ekologiyalıq bilim beriw hám jergilikli mádeniyat is-árketindegi tásiriy tajribesi ónerlik mazmun menen regionlıq mańizlilik arasında múhim baylanıs bolıp tabıladı.
Siril
Zammit
Keńesşi
Siril Zammit – mustaqil keńesşi hám dizayn konsultantı, ómirlik qızmeti Orta Shıǵıs hám Ortalıq Aziyada mádeniy hám shıǵarmashılıq inshaalardı qollawǵa arnalǵan.
Ol Pragadagi Institut Français-ta professional jumısına bastap, keyin Londondagi Fransiya Elşixanasınıń Mádeniyet bóliminde isledi. Sońınan ol Shveytsariyaga köşip, Montreux Jazz Festivaliniń háliqaralıq homiyligini basqarıp, keyin UBS hám HSBC Private Bankta mádeniy homiylik vazifaların atqarıwğa túsken.
2009 jılı Siril BAA-ga köşti, Abu Dhabi Art-tı iske túsirwde mániyli rol atqardı hám Design Days Dubai hamda Dubai Design Week-ni qurdı. Keyin ol Dubai Culture & Arts Authority-da keńesşi bolıp isledi hám sonınan BAA Tashqarı Ister hám Háliqaralıq Hamkorlıq Vazirliginde Jámiyat hám Mádeniy Diplomatiya Ofisinde Mádeniy Isler eksperti boldı.
2022 jılı marttan beri ol Ózbekistan San’at hám Mádeniyetin Rivojlantırw Fondına keńes berip keledi. 2023 jılı ol shuningdek Dubayda L’ÉCOLE Middle East keńesşisi boldı hám AlUla Qirollık Komissiyasına dizayn konsultanti etip tayındaldı. Siril shuningdek, Esquire Middle East jurnalı uchun muntazam dizayn maqolaları jazadı.
Anastasiya Sinitsina
Zerttew & damıtw
Anastasiya Sinitsina – ekologiya humanitar fánları, dizayn hám bilim salasında jumıslap jatqan zerttewshi hám mádeniy konsultant. Qazir ol Italiyanıń Venetsiya shahrında turadı hám háliqaralıq kórmeler menen mádeniy inshaalardı, mısalı, Venetsiya Biennalesindegi Ispaniya (2023) hám Ózbekistan (2022–2025) Milli Pavilyonların basqaradı. Onıń jumıslari ekologiyalıq ózgerister, túraktı kelishek hám óner men bilimniń mádeniy hám fizikalyq landşaftlardı qayta kóruge qátıstı rólın qamtydı.
Anastasiya shuningdek ACDF-niń uzoq merzimlik Aral Mádeniyat Sammiti úshin zerttew hám dasturların basqaradı, bul tashabbus Qaraqalpaqstan hám kén Aral ten’izi regionında biomádeniy túrli bolıw hám ekologiyalıq qayta qurıw ushın arnalǵan.
Mentorlár & Eksperter
Su
Azyq
Sagitjan Aytjanov
Sagitjan Aytjanov murakkap proyektlerdi basqarw sahasında ken tajribege iye, programma josparlaw, basqarw, monitoring hám bahalaw, jámiyetti qollaw, jumıs hám biznesti qoldaw boyınsha texnik bilimge iye. Ol soñǵı 20 jıl boyınsha BMT programmalarnıń milli hám háliqaralıq derejede turli damw, programmalaw hám orındaw islerinde qatnasqan.
Sagitjan UNICEF Ózbekistan ofisinde WASH xodimi bolıp isledi, Karakalpaqstanda birneşe BMT qosma programmalarnı basqardı. Onıń jumısı qaralıq jamoalarda taqıw suge kirwdi jaqsılatw, 25 mektep hám 36 deńge sag’lıq saqlaw orındarın jańartw, WASH apparatları hám programmalı standartlardı qayta qarawge bağıttalğan (2021–2025).
Ol shuningdek UNDP Ózbekistannıń “Jaslar jumısqa kirisin qoldaw” proyektinde Proyekt menedjeri bolıp, jaslar jumısı hám täjiribe ko’nikmelerin damıtwdi basqardı. Qosımşa, ol Aral ten’izi regionında birneşe BMT qosma programmalarda Ijtimoiy Hizmetler/Monitoring hám Bahalaw Team Leader bolıp isledi (2013–2014; 2016–2019).
Háliqaralıq derejede Sagitjan UN Liberia Resident Coordinator’s Office-ta josparlaw, monitoring hám bahalaw xodimi bolıp, EVD epidemiya waqıtında 16 BMT agentligini muvofiqlastırdı (2014–2016).
Elena Kan
Elena Kan – jas NNT “KIVA Center” basqarwshısı bolıp, bilim, ta’lim, zerttew, jasaw hám agribiznesni birlestirw arqalı túraktı damwge arnalğan—bul Aral ten’izi regionında birneşe fuqaralıq jámiyet uyımdarının biri.
Tilshunoslıq hám ekologiya salasında bilimge iye bolıp, Elena qishloq jahalığında jer hám su reswrstarın sámeli paydalanuw boyınsha keń tajribe topladı. Onıń qatıswları arasında fermerler hám agriprenyorler arısında alternativ, az reswrstar talab etetin yağlı ekinderdi jasaw hám eksport qılıw bar. Elena shuningdek qorğalğan jerler menen birlesip, tabiiy reswrstarın saqlaw hám ekologiyalıq faollıq arqalı ta’lim hám eko-turizm dasturların jaqsılatadı. Ol shahar hám awıl jerlerinde jaqsı ózgeristerdi iske asıruwge talpınıp, ta’lim hám hamkorlıq arqalı áli ekotizimler hám jamoalardıń bardoshlılığın hám tabiat saqlawga qosımşa jaqsılańıs jasaydı.
Eva Pfannes
Eva Pfannes murakkap hám tez ösip baratın ortamlarda, memlekettik sektor hám madeniyet müşelerimen jumıs istewge shek jaratqan, hám eñ bastısı álemge hám tabiğa jaqsı tasirlerge baǵıtlanğan praktikalıq istewshı hám bas ma’ruzashı. Ol sherigi Sylvain Hartenberg menen Rotterdamming OOZE arxitektorlardı hám urbanistlarni qura alğan. “OOZE innovatsiya, inklyuziya hám integratsiya madeniyetin alğa süredi: radikal sistemasın oylap tabwshılar hám ijra etwshiler, hech kimni ortta qoldırmaydigan hám jańalıq kiristirwshiler” (Henk Ovink, 2025).
Eva shahar strategiyaları, kók-jashil infrastruktura hám tabiğa hám madeniyet boyınsha iqlim öziwlerin yumshatıw hám unga moslashtırw boyınsha banktalıq konseptlerge ixtisaslanğan.
Gollandiyanıń “Water as Leverage” programması boyınsha ol Chennai shahrında CITY OF 1000 TANKS alyansını basqaradı, shahar boıla su balans modelin jasap, suge eń inkluziyalı, sámeli hám iqtisadıy paydalanıwdi qamtamasız etedi. Braziliya uchun shahar aylanuw sistemasın Água Carioca Barqaror Damw Holcim mukofatına sazovor bolgan. Xalıqaralıq Arxitektura Biennalesi Rotterdam (IABR) da hamkura hám bas dizayner sifatinda Eva hám onıń komandası jańalıq energiya ötkizw modelin jasap, jamiyat mulkshiligini, kóp darajalı paydalardı hám amaldı orındaw ramkaların ustuvor etken.
Mishel Skelsgaard Sörensen
Mishel Skelsgaard Sörensen – ijtimaıy-iqtsadı geograf, siyasiy keńes beriwshi hám loyihani basqarıwshı, agroekologiyalıq özgertiwlerge kúshli nazar qaratadı. Ol geografiya boyınsha magistr dárájesine iye bolıp, ijtimaıy-iqtsadı özgertiwler boyınsha máxsuslastırılǵan. Házirde Daniyanıń ekologiyalıq GO(NGO) “Rådet for Grøn Omstilling” (Green Transition Denmark)-da azıq-awat siyasatı boyınsha keńesshi bolup isleydi.
Onıń professional tájiriybesi birneshe mamlákatlarda izertlew, keńes beriwi hám redaktorlıq jumıslardı qamtiydı. Shóyley-aq, ol uzaqlawshı azıq-awat mádeniyatin, jergilikli bilimlerdi hám transformaciyalıq híkáyálawdi úyreniwge arnalǵan birneshe platformanıń hammúasisi (mısalı, The Preserve Journal, Entangled Landscapes, KOMPOST Studio).
Aral Mektep baǵdarlamasına Mishel jergilikli hám fermerlerge tayangan özgertiwge, awıl landshaftların qayta tiklew hám jańa háyat beriwge, túráqlı awıl shańarshılıq praktikalari hám jergilikli jamaa’larniń dárejetin kóteriwge kúshli sadoqatın ákeledi.
JIYI SORALATUǴIN SORAWLAR
Oqıw ushın tólem soralmaydı. Aral mektebinde bilim alıw tolıq biypul. Barlıq studentler aylıq stipendiya aladı.
Dáwirdi tamamlaǵannan keyin siz Ózbekstan Óner hám Mádeniyat Dámıtiw Fondu tárepinen qol qoyılǵan hám muırlangan Qatnasıwshı Sertifikatın alasız.
Aral mektebi kóp tarawlı dastur bolıp tabıladı. Biz turli sáwlelerden keleshi mutaxassislerdi qábillaymız.
Nukusdan tısqarıdan kelgen qatnasıwshılar ushın Mektep ortaq turar jaynı beredi.
Aral School kúndelik turmıslıq shıǵınlarıńızdı qaplaw ushın aýlıq stipendiya beredi. Óz turmıslıq shıǵınlarıńızdan basqa, dáswr boyınsha qosımsha shıǵınlar bolmaydı. Dáswr sheńberindegi saparlardıń shıǵınların da Mektep qaplaydı.
Dáswrdıń jumıs tili – ingliz tili. Barlıq seminarlar hám lóyihalar ingliz tilinde ótedi, sondıqtan tildi erkin bilip, qollana alıw májbúr. Dáswr tez ǵana qadam menen ótedi, kúpshilik halqaralıq ekspertler qatısadı, súlemen siz kúndelik ingliz tilinde erkin súylesiw hám apta sayın ótkiziletug‘ın shıǵarma shólpillerge qatnasa alıwıńız kerek.
Ha, dásturǵa qatnasıw ushın O‘zbekistanda tolıq bolıw májbúr. Barlıq is-árketler orında, shıǵarmashılıq hám tereń múhitte ótedi. Dástur kontekstlik prototipler hám ssenariyler menen baylanıslı bolǵanı ushın, Nukus qalası hám onıń aymaǵında daǵı izertlewler, súhbetler hám dala saparları da boladı.
Ha, dástur tolıq waqtlı. Sábitler hám sheberxanalar dúyshembiden jumaǵa shekem ár bir kúni ádetti is waqtlarında ótedi. Haftaǵa qarap, qósımsha mádeniy hám álewmetlik is-árketler de bolıwı múmkin.
Biz qattiy usınıs etemiz: Orol maktabını basqa oqıw yamasa is májbúriyattarı menen birlestirmew kerek.
Mektep haqqındaǵı jańalıqlardan xabardar bolıw ushın biziń Instagram betimizge hám janalıqlar bulletenimizge jazılıwıńızdı soraymız.
KMRF haqqında
Aral mektebi Ózbekstan Kórkem-óner hám mádeniyattı rawajlandırıw fondınıń (KMRF) baslaması bolıp tabıladı.
Ózbekstan kórkem-óner hám mádeniyattı rawajlandırıw fondı (KMRF) Ózbekstannıń mádeniy miyrası, kórkem-óneri hám mádeniyatın saqlaw, járiyalaw hám qollap-quwatlaw menen shuǵıllanadı. Ózbekstannıń mádeniy rawajlanıwında jetekshi orındı iyelegen KMRF, elimizdiń mádeniy ekosistemasın rawajlandırıwǵa, dóretiwshilik ekonomikanı alǵa ilgeriletiwge hám jergilikli, regionallıq hám global dárejede qánigelerge múmkinshilikler jaratıwǵa umtıladı. KMRF mádeniyat hám mádeniy miyrastıń jámiyetti qáliplestiriwde, jámáátshiliklerdi birlestiriwde, áwladlar arasında kópir bolıwda hám mádeniyatlar aralıq baylanıslardı ornatıwda úlken áhmiyetke iye ekenligine isenedi.
KMRF Tashkentte Dóretiwshilik ekonomikası boyınsha jáhán konferenciyasınıń (WCCE) tórtinshi basqıshın (2024-jıl, 2-4 oktyabr) tabıslı ótkerdi hám Qaraqalpaqstannıń Nókis qalasında birinshi Aral mádeniyatı sammitine (2025-jıl, 4-6 aprel) basshılıq etti. Sonday-aq, Ózbekstannıń Yaponiyada ótkerilgen “Ekspo-2025 Osaka, Kansay” kórgizbesine (2025-jıl, aprel-oktyabr) qatnasıwın, Tashkenttegi zamanagóy kórkem-óner orayınıń jańalanıwın, Tadao Ando tárepinen jobalastırılǵan jańa Mámleketlik kórkem-óner muzeyiniń qurılısın hám Ullı gercog Romanov sarayın qayta tiklew jumısların ámelge asırdı. KMRF qala modernistlik arxitekturasın hújjetlestiriw hám qorǵawǵa baǵdarlanǵan “Tashkent Modernizmi. XX/XXI” atı menen dawam etip atırǵan izertlew joybarın basladı. Bul joybar sheńberinde, “Rizzoli New York” hám “Lars Müller Publishers” baspaxanalarınıń sherikliginde eki áhmiyetli kitap jarıq kórdi. Buxarada KMRF 2025-jıldıń sentyabr ayında birinshi Buxara biennalyesin ótkermekshi. Sonday-aq, KMRF Samarqandta bolıp ótetuǵın YUNESKOnıń Ulıwma Konferenciyasınıń 43-sessiyasına mezbanlıq etedi (30-oktyabr – 13-noyabr, 2025-jıl).
Búgingi kúnge kelip, KMRF óziniń 17 mámlekette shólkemlestirgen ataqlı kórgizbeleri arqalı 3,5 millionnan artıq qatnasıwshılardı jıynay aldı: Luvrdan hám Parijdegi Arab Dúnyası Institutınan baslap Florenciyadaǵı Uffizi galereyasına shekem, Londondaǵı Britaniya Muzeyinen Pekindegi Saray Muzeyine shekem. Evropa, Aziya hám Persiya qoltıǵında tanıstırılǵan joybarlar, sonday-aq 40tan aslam xalıqaralıq muzeyler hám mádeniy institutlar menen birge islesiw jumıslarınıń arqasında, Fond dúnyanıń eń abıraylı mádeniy arenalarında Ózbekstan hawazın hám waqıyaların jańlatpaqta.
